Omurilik Yaralanması (Spinal Kord Yaralanması, Medulla Spinalis Yaralanması)

Omurilik yaralanması sonucunda;

–motor

–duyu

–otonom sistem fonksiyonları kısmen veya tamamen bozulur.

Omurilik Yaralanması Nedenleri:

En sık travmalar omurilik yaralanmasına neden olur. Bunlar arasında:

–trafik kazaları (yaklaşık %50),

–düşmeler (%25),

–şiddet olayları, terör (%14.6)

(bıçaklanma, ateşli silahlarla yaralanma),

–eğlence, spor aktiviteleri (suya dalma) (%14.2),

Ayrıca enfeksiyonlar ve tümörler, damarsal bozukluklar gibi nedenler de omurilikte lezyon yapabilirler.

Omurilik Yaralanması Nasıl Oluşur?

Travmayı takiben omuriliğin direkt olarak yaralanması veya fiziksel olarak kesiye uğramsı nadirdir. Buna primer zedelenme denir. Esas mekanizma, yaralanma yerindeki kan dolaşımının ilerleyici bir şekilde azalmasıdır. Buna da sekonder zedelenme denir.

Spinal Şok Kavramı

Yaralanmanın altından uyarı gelmemesi ile motor, duyu, sempatik otonomik fonksiyon kaybı oluşur. Periferik uyaran yoksunluğu vardır. Yaralanma tamsa omurilik yaralanma seviyesi yüksekse uzun sürer, 3 aya kadar uzayabilir. Refleks aktivitelerin geri dönüşü ile biter, spastisite (kaslarda istemsiz kasılma) gelişmeye başlar.

Tetrapleji Nedir?

1. sırt omurunun (torakal 1) üstü lezyonlarda oluşur. Boyuna ait omurilik yapısının hasarına bağlı olarak, motor ve/veya duyusal fonksiyon kaybı veya bozukluğu oluşur. Hastanın kollarında, gövdesinde, bacaklarında ve pelvik organlarında fonksiyon bozukluğu meydana gelir.

Parapleji Nedir:

1. sırt omurunun (torakal 1) altı lezyonlarda oluşur. Kolların fonksiyonu korunmuş, yaralanma seviyesine bağlı olarak gövde, bacaklar pelvik organlar etkilenmiştir.

Omurilik Yaralanmalı Kişi İleride Düzelebilirmi?

Bunu bilmenin erken dönemde en iyi göstergesi anal duyunun 72 saat-1 hafta içinde geri dönmesidir. Bu iyi bir işarettir. Omrilik yaralanmasından iyileşme ilk 3 ayda hızlı, 6 ay-1 yıl arası yavaş bir şekilde devam eder. İyileşme 2 seneye kadar sürebilir.

İleride Kimler Daha İyi Fonksiyona Sahip Olabilirler?

Yaralanma seviyesi ne kadar aşağıda ise,

Yaralanma kısmi ise,

Başka tıbbi problemler yoksa,

Hastanın motivasyonu iyi ise.

Omurilik Yaralanmasında Tedavi ve Rehabilitasyon

Akut Yaklaşımlar

Hayati fonksiyonlarla ilgili girişimlerle beraber sekonder hasar önlenmelidir. Eğer instabilite varsa hızla giderilmelidir. Tansiyon düşüklüğü, kansızlık, yetersiz oksijenasyon dikkate alınmalıdır. Kortizon tedavileri akut dönemde yaralanma şiddetini azaltabilir.

Rehabilitasyon Çalışmaları

Bağırsak-mesane rehabilitasyonu çok önemlidir. Bol lifli diyet önerilir. Hastanın uygun pozisyonu, sık döndürmeler, pasif ve aktif eklem egzersizleri, germe egzersizleri, kuvvetlendirme egzersizleri, yatak içi çalışmalar çok önemlidir. Eğilebilir sedye (tilt table) çalışmaları hastanın ortostatik tansiyon düşüklüğü, yük verme ve ayağa kaldırmaya hazırlanma için çok önemlidir. Transfer (bir yerden bir yere geçiş) çalışmaları profesyonel eğitimle hastaya kazandırılır. Yine ayağa kaldırma, yürüme eğitimleri için çok özellikli rehabilitasyon çalışmaları gerkmektedir.

Ayrıca Bakınız:

Felçten değil bilmemekten korkun (egzersizler bölümü)

Robotik rehabilitasyon

Mesane-Bağırsak Felci

 

This Post Has 29 Comments

  1. Aykut Yıldız

    Sayın hocam C5 C6 kırığında iyileşme ne kadar olur.Hisleri var ama hareket sadece kollarında var.

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Burada meydana gelen hasarı derecesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye Yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir. Yaralanmanın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

  2. Adem

    Hocam kolay gelsin 1 sene önce trafik kazası geçirdim belden aşşagım ve hiçbir ayak fonksiyonum yoktu ve meşene kontrolümde yoldu şimdi ise mesane kontrolüm var tek elle yürüyebiliyorum ama ayak bileklerimde hareket yok onun için bir Öner’iniz olur mu hergün fiziğe giriyorum şimdiden teşekkür ederim

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Genel olarak değerlendirilmeniz ve neler yapılabilir görmek lazım. Ayak bileklerinizde hiç hareket yoksa çeşitli apereyler kullanmanız faydalı olabilir. Kasılmalarınız varsa botox enjeksiyonları çok faydalı olabilir. Geçmiş olsun.

  3. omer

    Merhaba hocam benin seviyem t 3ve 4 10 ay once kaza gecirdin yaşım 20 trafik kazasi yarı kesi var.
    10 aydir fizik tedavu goruyorum baslarda gogusume hissedimiyordum suan ise belime kadar his indi. Hergun 2 defa alet ile yürüyorum gunde 3 defa fizik de gordugum hareketleri yapiyorum. Mesane kontrolum yok ama hissediyorum. Mesane icin ne yapabilirim kontrol etmek icin veya 2 yil kadar iyilesme sureci diyorlar 2 yıldan sonra gelişme katleden hastalar varmi tesekkurler simdiden saygilar hocam

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Burada meydana gelen hasarı derecesi ve seviyesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye Yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir. Yaralanmanın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

  4. Ömer

    Hocam iyi günler. Ben 28 temmuz 2016 da t8-9 seviyesinden ameliyat oldum. Kitle alındı ama kitleye tam bi tanı konulmadı. Ameliyattan önce yürüme ve his kaybı yaşadım. Şu anda sol ayağımı ve parmaklarımı birazda olsa oynatabiliyorum. Walker la kısa mesafe ilerleyebiliyorum. Sağ bacağımda sıcak soğuk acı dokunma gibi hisleri hissediyorum. Sol bacağımda sadece dokunma hissim var. Sağ bacağımda çok az bi hareket var. Tedavinin hızlanması için ne yapabilirim.

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Geçmiş olsun. Tedavi için öncelikle kas güçleriniz nedir, kasılmalarınız ne durumda bunları bilmek gerekir. Bunu da iyi bir muayene ile anlayabiliriz. Sonrasında birçok spesifik tedavilerle gelişme sağlanması için çalışılmalı.

  5. Nesibe

    Hocam bi arkadasim 10 yildir alt tarafi felcli omur ilik hasari oldugu soylenmisti. Bu kadar zaman sonra bi duzelme olurmu ?

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Omurilik felcinin durumuna bağlı. Değerlendirip bakmak lazım. Geçmiş olsun.

  6. Ali Kadioglu

    Hocam merhaba babam 10 yil önce ensesindeki sinir damarinda bi kavga esnasinda kesici alet ile yaralandi ve sinir damari zedenlenmis spinal cord kesisi dediler ve tedavi gördü bir cok hastanede cihan aksoy tedavi etmisti sol yani felc olmuştu ama hasta halen belirli bi yere kadar iyilesebildi halen yanmalari kasilmalari his kaybi duyu kaybi ve sindirim sistemi bozuk yavas yuruyor kas gelisimi olmuyor sol tarafinda sag tarafina göre yumuşak. Bize bi tavsiyede nasil bulunursunuz gatadaki doktorlar ameliyat olabilir diyorlar ama inanamiyoruz çünkü damar kesisi var ama damar kopmamis nede kemiklerinde bi kayma vs yok yani sadece damar kesisi sizce biz ne yapmaliyiz bize yardimci olun lütfen

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Yurt dışında olduğumdan cevabım gecikti. Kasılmalar için çeşitli ilaçlar içebilir, toksin enjeksiyonları yapılabilir. Böylece rahatlama sağlanabilir. https://felc-romatizma.com/neden-botox-2/ adresindeki yazımdan yararlanabilirsiniz. Geçmiş olsun.

  7. SERCAN T.

    Merhaba Hocam
    27 Gün öncesinde babam bir trafik kazası geçirdi. Kaza sonucunda Omurga kırılmasına bağlı olarak omurilik yaralanması, kalça ve dizinde kırık meydana geldi. Kazanın ertesi sabahı omurilik ameliyatına alındı. Ameliyat sonrasında doktorun yorumu bel altı felç yönündeydi. 15 gün önce kalça ameliyatları da yapıldı ve tabucu oldu. Halen büyük-küçük abdestte hissiyat sizlik mevcut. Evde fizik tedavi süreçleri devam ediyor. Sağ bacak zayıf olmasına karşılık iki bacağını da oturur pozisyonda oynatabiliyor. Eve tedaviye gelen fizyoterapist destekle yürüyebileceğini ön görüyor.Bu ileride iyileşebileceğinin bir göstergesi midir? Birde tuvalet hissiyati geri gelir mi ?
    İlgi ve alakanıza şimdiden teşekkür ederim.

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Yurt dışında olduğumdan cevabım gecikti.
      Burada meydana gelen hasarı derecesi ve seviyesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir.
      Yaralanmanın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. Ancak ne kadar bir fayda olur bu yaralanmanın cidiyeti ve yeterli rehabilitasyona göre değişiklik arz eder. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

  8. Mustafa aydın

    Hocam bir akrabam maganda kurşunu ile yaralandı omirilik parçalandı sinirler koptu belden altını hissetmiyor yani felç oldu tekrar düzelme şansı varmı daha 27 yaşında hayati tehlikeyi atlattı

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Burada meydana gelen hasarı derecesi ve seviyesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye Yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir. Yaralanmanın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

  9. büşra

    Hocam merhaba yaklaşık beş gün önce babam kaza geçirdi suan hâlâ yogun bakımda, havuza atlarken betona kafasini çarptı ve omurilikteki kemikleri kaydı ameliyat edildi sekiz vida atıldı gıdalar doğru yere atılmış fakat kolları ve bacaklarını hissetmiyor bazen oynatabiliyor geri çekebiliyor ama istem dışı refleks sonucu yaptığını söylüyor ama öncekine göre bir hareketlenme var böyle kalma ihtimali duzelirse ne kadar sürede düzelir kafamızda hep soru işaretleri sizin tecrube ve deneyimlerinize güveniyoruz Teşekkür ederiz hocam

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Eğer kol-el ve bacaklarda istemli hareket başlamazsa ve bu ne kadar gecikirse (ilk 3 ay çok önemli) bu şekilde kalma olasılığı maalesef artıyor. Rehabilitasyon çalışmalarını titizlikle sürdürün. Geçmiş olsun.

  10. Dilek

    Merhabalar 22 yaşındayım kaza sonucu omurilik zedelenmesi oldu parapleji L1 , L2 t12 3 buçuk sene oldu hislerimin hepsi var sol bacağımın ayağa kalkabiliyorum ayak bileğimde çok az hareket var ve kasılmam Yok denecek kadar az sağ bacağım kitlemiyor henüz tedavime sürekli devam ediyorum ama 3 buçuk yıldan sonra iyileşme devam eder mi tereddütlerim var yardımcı olursanız çok sevinirim sevgiler

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
      Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Bu kadar yıldan sonra iyileşme pek beklemiyoruz ancak rehbilitasyon çalışmalarını yapmazsanız gerileme olabilir. Geçmiş olsun.

      1. Haydar

        Merhaba hocam benim babamın omurilik motor kaybı varmış bunun tedavisi nedir düzelir mi yardımcı olabilirmisiniz ne yapabiliriz

        1. Prof. Dr. Erbil DURSUN
          Prof. Dr. Erbil DURSUN

          Burada meydana gelen hasarı derecesi ve seviyesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye Yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir. Hasarın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

        2. Prof. Dr. Erbil DURSUN
          Prof. Dr. Erbil DURSUN

          Burada meydana gelen hasarı derecesi ve seviyesi önemli. Bunlar muayene ile anlaşılır ve ileriye Yönelik ciddi tahminlerde bulunabiliriz. Omurilik yaralanmasında en önemli konuların başında mesane fonksiyonlarının tetkiki ve tedavisi gelmektedir. Çünkü mesane fonksiyonlarına dikkat edilmezse böbrekler kötü şekillerde etkilenebilir ve hastanın hayatını riske edebilir. Hasarın şiddetine göre elbette rehabilitasyondan fayda görebilirsniz. https://felc-romatizma.com/omurilik-felci ve https://felc-romatizma.com/baskan-robogaiti-inceledi/ adreslerindeki yazılarımı okuyun lütfen. Geçmiş olsun.

  11. Ayşegül Çalışır

    Merhabalar kıymetli hocam. Babam ağaçtan düştü ve omurilik iki yerden kırıldı. Ameliyata alındı. Ameliyat sonrası sağ ayak felç. Sol ayak yüzde 30 his var. Büyük ve küçük hacetini yapıyor fakat bilmiyor. Doktorlar ikinci ameliyat öneriyor. Henüz ikinci gün. Ne yapmamız gerekli. Sizinle iletisime geçmek istiyorum. Lütfen yardımcı olun.

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Uzun süredir yurt dışında olduğumdan cevabım gecikti. Şu anda babanız nasıl?

  12. Veysi

    Merhaba Hocam
    Kızım 3 yaşında 9 mart 2016 da t1 t5 te tümör olduğu için ameliyat oldu ameliyat tan önce kızım yürüyordu ameliyat olduktan sonra göğüs hizasından aşağısı felç oldu ameliyatı yapan doktor fizik tedavi ile yürür dedi 4 ay hiç bir iyileşme belirtisi yok ne yapmalıyız

    1. Prof. Dr. Erbil DURSUN

      Kızınızın öncelikle klinik durumunu anlamak lazım. Muayene bulgularına bakarak nasıl gelişmeler olabilir söyleyebiliyoruz. Geçmiş olsun.

  13. Murat Sevinç

    Hocam merhaba;

    Ben 31 yaşındayım boynumda fıtık varmış bilmiyordum.
    6 ay once (mart 2015) Merdivenlerden düştüm düşme etkisiyle fıtık patlayarak omurilike zarar vermiş. Felc kaldım. Fizik tedavi ile Ellerimi ve bacaklarimi kısıtlı kullabilir hale geldim. Bundan sonra onerceginiz tedavi nedir? Biliyorum bunu cevaplamak zor ancak yinede sormak istiyorum tamamiyle düzelme şansım varmı bu ne kadar sürede gerçekleşebilir?
    Ilgi ve alakanız için şimdiden teşekkür ederim.

    1. Yaralanmanın şiddetine göre ve yapılan tedavilere göre değişir. Yapılacak pekçok tedavi ve rehabilitasyon çalışmaları var. Bu arada sizin için en önemli konuların başında bir de mesane fonksiyon bozukluğunun ele alınması vardır. Bu konuya da çok önem verin. Geçmiş olsun.

Prof. Dr. Erbil DURSUN için bir cevap yazın Cevabı iptal et